Przyczyny odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w szkole są ściśle określone przepisami prawa. Pozbawiony funkcji dyrektor szkoły może kwestionować w sądzie administracyjnym legalność aktu o odwołaniu. Gdy zarzuty okażą się uzasadnione, może on domagać się w sądzie pracy wypłacenia mu odszkodowania. Dyrektora szkoły wybiera, w drodze konkursu, organ prowadzący daną placówkę, czyli wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu lub zarząd województwa. Stanowisko to w zasadzie można powierzyć nauczycielowi – mianowanemu lub dyplomowanemu (art. 62 ustawy Prawo Oświatowe). Jeżeli nauczyciel ten przed objęciem stanowiska był zatrudniony w danej szkole, to powierzenie mu funkcji kierowniczej nie powoduje nawiązania z nim stosunku pracy. W takim przypadku dochodzi jedynie do zmiany jego treści. Gdy natomiast nie był zatrudniony w danej szkole, to zawiera się z nauczycielem umowę na czas określony na okres powierzenia funkcji. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe – organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w publicznej szkole (czyli organ prowadzący), może odwołać nauczyciela – w tym dyrektora – ze stanowiska kierowniczego „w przypadkach szczególnie uzasadnionych”, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, czyli ze skutkiem natychmiastowym. Stanowisko dyrektora powierza się na 5 lat szkolnych. Tylko w uzasadnionych przypadkach okres ten można skrócić, jednak nie mniej niż do jednego roku szkolnego. Zasada ta wynika z art. 63 ust. 21 ustawy Prawo Oświatowe. Ma ona zapewnić stabilność zatrudnienia na kierowniczym stanowisku. Gdy jednak organ prowadzący podejmie decyzję o odwołaniu dyrektora szkoły wcześniej, to dyrektorowi przysługują określone środki prawne, które w zależności od charakteru żądania wnosi do sądu administracyjnego lub do sądu pracy. Ustawa o systemie oświaty a Prawo Oświatowe. Zasady powoływania i odwoływania dyrektora szkoły nie zmieniły się od 1 września 2017 r. wraz z wejściem w życie ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Przepisy ustawy o systemie oświaty w tym zakresie zostały bez większych modyfikacji przeniesione do ustawy – Prawo oświatowe. Od 1 września 2017 r. tryb i przesłanki odwołania będą regulowane w art. 66 ustawy – Prawo oświatowe. Jedyna różnica pomiędzy art. 38 ustawy o systemie oświaty i art. 66 ustawy – Prawo oświatowe jest taka, że wydłużony został termin (z 5 do 21 dni) na przedstawienie opinii przez kuratora oświaty dotyczącej odwołania dyrektora szkoły w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Przyczyny odwołania. Na podstawie art. 66 ustawy Prawo Oświatowe dyrektora można odwołać z powodu: złożenia przez dyrektora szkoły rezygnacji za trzymiesięcznym wypowiedzeniem co oznacza, iż złożone oświadczenie woli przez dyrektora stanowi podstawę natomiast decyzja organu w tej kwestii ma charakter uzupełniający, ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny powierzonych zadań, w tym nieodpowiedniego rozporządzania funduszami i mieniem placówki czy nieprzestrzegania przepisów BHP, niewykonanie przez dyrektora szkoły polecenia kuratora oświaty usunięcia uchybień związanych z nieprzestrzeganiem przepisów ustawy systemowej, nieopracowanie lub niewdrożenie w określonych w harmonogramie terminach programu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania albo nieuwzględnienie w tym programie zgłoszonych uwag i wniosków, wówczas kurator składa wniosek od odwołanie dyrektora z końcem albo w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, wystąpienia przypadków szczególnie uzasadnionych – zawinionych przez dyrektora oraz w sytuacjach, gdy jest to konieczne ze względu na funkcjonowanie placówki. Użycie przez ustawodawcę w art. 66 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo Oświatowe nieostrego sformułowania „przypadki szczególnie uzasadnione” dają organowi prowadzącemu swobodę w ocenach, jednak swoboda ta nie może być utożsamiana z uznaniem administracyjnym i nie może oznaczać całkowitej dowolności, skoro wkracza w stabilność wykonywania funkcji dyrektora (wyr. WSA w Opolu z dnia 9 sierpnia 2012 r. II SA/Op 322/12). Zamknięty katalog powodów odwołania dyrektora ze stanowiska powoduje, iż wykluczone jest odwoływanie umotywowane w jakikolwiek inny sposób lub dokonane w innym trybie niż ten, który wynika z art. 66 ustawy Prawo Oświatowe (wyrok WSA w Warszawie z 19 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 2217/11). Ustalenie tej listy ma wyeliminować arbitralne rozstrzygnięcia kadrowe organu prowadzącego szkołę. W katalogu przyczyn są te, które obligatoryjnie prowadzą do odwołania (za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia), albo powody fakultatywne, które mogą powodować podjęcie decyzji organu prowadzącego o odwołaniu w trybie natychmiastowym w trakcie roku szkolnego. W orzecznictwie wskazuje się, że odwołanie dyrektora w trakcie roku szkolnego nie sprzyja stabilności pracy placówki, która z dnia na dzień traci dyrektora do czasu powołania nowego, w trybie postępowania konkursowego. Dlatego art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Oświatowe powinien być rozumiany wąsko i stosowany w sposób wyjątkowo rozważny (por. wyrok NSA z 25 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 1942/15). Waga uchybień odwoływanego w tym trybie dyrektora musi być tego rodzaju, że nie pozwalała na pozostawienie nauczyciela na stanowisku dyrektora szkoły nawet do końca roku szkolnego (wyrok WSA w Gliwicach z 8 marca 2016 r., sygn. akt IV SA/Gl 872/15). Nie muszą się one jednak pokrywać (choć mogą) z kodeksowymi przyczynami rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia, wskazanymi w art. 52 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (por. wyrok NSA z 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 933/10). Uprawnienia Rady Pedagogicznej do odwołania dyrektora szkoły. Zgodnie z art. 72 ust. 2 ustawy Prawo Oświatowe „rada pedagogiczna może wystąpić z wnioskiem o odwołanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora lub z innego stanowiska kierowniczego w szkole lub placówce”. Z przywołanego przepisu wynika jedynie możliwość uruchomienia przez radę pedagogiczną mechanizmu, który może (ale nie musi) doprowadzić do odwołania nauczyciela ze stanowiska dyrektora. Zaznaczyć należy, że uprawnienie rady pedagogicznej nie obejmuje sytuacji, w której dyrektorem szkoły jest osoba niebędąca nauczycielem. Wniosek rady pedagogicznej w przedmiocie odwołania nauczyciela ze stanowiska dyrektora może stanowić wyłącznie sygnał dla organu prowadzącego szkołę, który ma 14 dni na ocenę, czy zachodzą okoliczności uzasadniające odwołanie ze stanowiska dyrektora, czy nie. Uprawnienie rady pedagogicznej można określić jako swoiste wotum nieufności, wyrażające brak zaufania do działalności dyrektora szkoły i które ma na celu doprowadzenie do jego dymisji. Zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy Prawo Oświatowe uchwały rady pedagogicznej są podejmowane zwykłą (względną) większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków. Oznacza to, że do wystąpienia z wnioskiem o odwołanie dyrektora szkoły wystarczy, że podczas głosowania więcej osób biorących udział w głosowaniu opowie się za wnioskiem, niż przeciw wnioskowi. Osoby wstrzymujące się od głosu nie są wliczane do wyniku. Na tym praktycznie rola rady pedagogicznej się kończy. Co warte zaznaczenia, uchwały rady pedagogicznej, zgodnie z art. 73 ust 1a ustawy Prawo Oświatowe podejmowane w sprawach związanych z osobami pełniącymi funkcje kierownicze w szkole lub placówce lub w sprawach związanych z opiniowaniem kandydatów na takie stanowiska podejmowane są w głosowaniu tajnym. Uprawnienia w przypadku odwołania, odpowiednie stosowanie Kodeksu pracy. W przypadku złożenia przez dyrektora szkoły rezygnacji za trzymiesięcznym wypowiedzeniem termin wypowiedzenia oblicza się z odpowiednim uwzględnieniem przepisów kodeksu pracy, a więc art. 30 § 21, który stanowi się, że okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność i kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. Odwołanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły jest także czynnością prawa pracy, zmieniającą treść stosunku pracy. Jednakże nauczyciel na stanowisku kierowniczym zarządza jednostką na poziomie administracji publicznej co oznacza, ze akt odwołania nie ma charakteru prywatnoprawnego. Brak uzasadnienia aktu odwołania dyrektora szkoły nie pozwala na ocenę zachowania odwołanego dyrektora w określonych ustawowo przypadkach, ponieważ sąd nie jest wówczas w stanie dokonać kontroli jego zgodności z wymogami przewidzianymi w ustawie, a w szczególności oceny jego pracy (wyr. WSA w Krakowie z dnia 20 listopada 2012 r. III SA/Kr 876/12). Wobec tego nauczyciel, odwołany aktem administracyjnym ze stanowiska dyrektora szkoły może dochodzić interesu własnego na drodze sądowej, ale nie może interesu własnego utożsamiać z interesem publicznym mimo, iż akt odwołania nie ma charakteru prywatnoprawnego. Procedura odwołania dyrektora należy do spraw z zakresu administracji publicznej, jednakże nie jest to indywidualna decyzja administracyjna. Wobec czego odwołanie podlega ocenie zgodności z prawem w trybie nadzoru nad działalnością jednostki samorządu terytorialnego, a nie w zwykłym trybie odwoławczym.